Vraag: Ik ben een particuliere paardenbezitter en heb voor mijn paard een bijrijder. Nu zou ik het een prettig idee vinden als ik niet aansprakelijk ben voor wat mijn paard mogelijk voor schade aanricht, zowel aan materiaal of derden als aan de bijrijder, wanneer de bijrijder met hem bezig is. Is hier een mogelijkheid voor middels een contract? En zo ja, hoe werkt dat dan? Moet zoiets officieel bij een notaris of is een handgeschreven papiertje bij wijze van ook afdoende?
Antwoord Schelstraete Advocaten:
Deze vraag bestaat uit twee onderdelen. Het eerste deel ziet op de vraag óf de risico-aansprakelijkheid (ex artikel 6:179 BW) zijdens de bezitter van het paard contractueel kan worden uitgesloten indien het paard schade veroorzaakt aan materiaal, derden of de bijrijder. Het tweede deel ziet op de vraag op welke manier een dergelijk contract dient te worden opgesteld. Ik zal de twee vragen afzonderlijk beantwoorden.
Ten aanzien van de vraag of de risico-aansprakelijkheid zijdens de eigenaar contractueel kan worden dient het volgende te worden overwogen. In beginsel is de eigenaar van het paard aansprakelijk. Onder bepaalde condities is het wel mogelijk middels een contract een verdeling van de risico’s tussen de eigenaar en de bijrijder van het paard overeen te komen. Dergelijke contractsbepalingen worden exoneratieclausules genoemd. Dergelijke exoneratieclausules zijn niet altijd geldig en onaantastbaar. Dit is met name het geval indien de aansprakelijkheidsbeperking té ver gaat. In het arrest Donkers / Scholten (Hoge Raad 27 april 2001) wordt onder meer overwogen dat middels een overeenkomst tussen partijen de eigenaar kan worden ontheven van zijn aansprakelijkheid als eigenaar van het paard jegens de andere contractspartij. Een contract heeft alleen werking tussen de twee contractspartijen. Dit betekent dat wanneer het paard schade aanricht aan een derde (iemand anders dan de bijrijder) de eigenaar jegens deze derde gewoon aansprakelijk is op grond van artikel 6:179 BW. Evenwel kunnen de contractspartijen in het contract een bepaling opnemen waarin wordt bepaald dat wanneer de eigenaar schade dient te vergoeden aan een derde op grond van artikel 6:179 BW en de schade is veroorzaakt op een moment dat het paard werd bereden/verzorgt door de bijrijder de eigenaar de door hem betaalde bedragen kan verhalen op de bijrijder.
Een contract in het algemeen kan op iedere gewenste manier worden opgesteld, zelfs een mondelinge afspraak is voldoende. Gezien mondelinge afspraken later moeilijk hard te maken zijn is het belangrijk de (eventueel al mondeling gemaakte) afspraken te verwerken in een contract. Een handgeschreven papiertje is in principe voldoende. In opgemelde kwestie is het wel aan te raden het contract – gezien de ingewikkelde juridische vraagstukken die spelen – te laten opstellen door gespecialiseerd (advocaten)kantoor.
Buiten het opstellen van een contract is het raadzaam uw verzekeringsmaatschappij te raadplegen of uw verzekering voldoende dekking biedt – ervan uitgaande dat u reeds een WA verzekering heeft afgesloten. Zij kunnen u dan informeren of uw verzekering (voldoende) dekking biedt of dat uw verzekering dient te worden aangepast of uitgebreid. Ook kunt u daarbij aangegeven dat uw paard (mede) wordt verzorgd en bereden door een derde zodat hiermee door de verzekeringsmaatschappij rekening kan worden gehouden.
