Wanneer men denkt aan kunst denkt men eerder aan een museum dan aan een rechtszaal. Kunstwerken zijn echter vaak onderwerp van uiteenlopende (internationale) juridische geschillen, of dit nou gaat om eigendomskwesties, fraude of kunstroof. Dit maakt het kunstrecht tot een zeer dynamisch vakgebied, waar Schelstraete Lawyers in is gespecialiseerd.
Een op dit moment lopende zaak voor de Amerikaanse Supreme Court ‘Cassirer vs. Thyssen-Bornemisz Collection Foundation’, is een goed voorbeeld van een internationale ‘kunstzaak’. Een Joodse familie in California tracht al jaren een impressionistisch meesterwerk van Camille Pissarro terug te krijgen dat in 1939 door de Nazi’s werd geconfisqueerd. Pas na een jarenlange zoektocht kwam de familie erachter dat dit kunstwerk sinds 1993 wordt tentoongesteld in een Spaans museum. Toen hun verzoek tot teruggave van het kunstwerk (waarde € 30 miljoen) door de Spaanse regering werd afgewezen spande de familie in 2005 een rechtszaak aan bij de rechter in California. Inmiddels 15 jaar later is de zaak bij de Supreme Court beland, welke moet bepalen of het Amerikaanse of Spaanse recht moet worden toegepast op deze zaak. Dit is van groot belang nu naar Spaans recht het eindvonnis waarschijnlijk in het voordeel van het museum zal luiden en naar Amerikaans recht voor de familie. Een zaak van grote historische, emotionele en politieke betekenis.
Een zaak van eigen bodem ‘Simonis & Buunk/Van Seventer’ laat juist een ander type ‘kunstzaak’ zien. Het betrof een geschil omtrent een schilderij uit 1925 van de schilder Jan Altink genaamd ‘De Hooiers’. De verkoper (van Seventer) had dit schilderij via een online veiling website te koop aangeboden voor €30.000, welke uiteindelijk anoniem door kunsthandel Simonis & Buunk werd gekocht. Van Seventer weigerde dit schilderij echter aan Simonis & Buunk af te geven omdat hij het aan een derde zou hebben verkocht en Simonis & Buunk ervan betichte hem te hebben bedrogen. Simonis & Buunk betwistten deze beschuldiging en stelden dat er geen sprake was geweest van bedrog en dat de koopovereenkomst tussen correct tot stand was gekomen. Zij eisten dan ook dat van Seventer het schilderij zou leveren ofwel dat deze zou worden veroordeeld tot schadevergoeding. De Nederlandse rechter heeft zich in 2021 uitgesproken over deze zaak en Simonis & Buunk in het gelijk gesteld. Er was geen sprake van bedrog. Omdat het kunstwerk inmiddels was doorverkocht werd van Seventer veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van € 47.700,- en de proceskosten.
Twee kunstwerken, twee interessante zaken en toch de ene zo verschillend van de andere. Het Kunstrecht mag dan misschien in eerste instantie niet het meest bekende rechtsgebied zijn, toch laten bovenstaande zaken zien dat daarbinnen niet onbelangrijke financiële, emotionele en zelfs politieke belangen spelen. Voor zowel kunstliefhebbers, musea, kunsthandelaren en juristen een zeer interessant rechtsgebied om in de gaten te houden!
